

İnme (Felç) Nedir?
İnme, beyin damarlarında oluşan tıkanıklık (iskemik inme) ya da kanama (hemorajik inme) sonucu beynin bir kısmına yeterli oksijen ve besin ulaşamamasıyla meydana gelen nörolojik bir rahatsızlıktır. Beyindeki hasar, vücudun bir tarafında kas güçsüzlüğü, konuşma bozuklukları, denge kaybı, görme sorunları gibi çeşitli semptomlara yol açabilir.
Halk arasında "felç" olarak da bilinen inme, acil müdahale gerektiren ciddi bir sağlık problemidir. Ancak doğru ve zamanında başlanan fizyoterapi ile hastaların yaşam kalitesinde belirgin iyileşmeler sağlanabilir.
İnme Sonrası Rehabilitasyon Neden Önemlidir?
İnme sonrası rehabilitasyon, kişinin günlük yaşam aktivitelerine yeniden dönebilmesi ve bağımsızlığını kazanabilmesi için kritik öneme sahiptir. Beyin plastisitesi sayesinde, etkilenen fonksiyonlar zamanla telafi edilebilir veya yeniden öğrenilebilir. Rehabilitasyon süreci aşağıdaki hedefleri içerir:
-
Kas gücünü ve hareket kabiliyetini yeniden kazandırmak
-
Denge ve koordinasyonu geliştirmek
-
Yutma, konuşma ve bilişsel becerileri desteklemek
-
Yatak yaraları, eklem sertliği ve kontraktür gibi komplikasyonları önlemek
-
Psikososyal destek sağlamak
Erken dönemde başlanan, multidisipliner bir yaklaşımla sürdürülen fizyoterapi, inme sonrası iyileşmenin temel taşıdır.
İnme Tedavisinde Fizyoterapi ve Uygulanan Yöntemler
Fizyoterapi, inme rehabilitasyonunun temel bileşenidir. Kişiye özel planlanan tedavi protokolleriyle motor becerilerin yeniden kazanılması hedeflenir. Kullanılan başlıca yöntemler:
1. Bobath (Nörogelişimsel Tedavi Yaklaşımı)
-
Kas tonusunu düzenlemek
-
Simetrik hareketleri teşvik etmek
-
Normal hareket paternlerini geri kazandırmak
2. PNF (Proprioseptif Nöromüsküler Fasilitasyon)
-
Kas gücünü artırmak
-
Koordinasyonu geliştirmek
-
Refleksleri entegre etmek
3. Fonksiyonel Elektrik Stimülasyonu (FES)
-
Kas atrofisini önlemek
-
El ve ayak bileği gibi bölgelerde fonksiyonel hareketi desteklemek
4. Yürüyüş Eğitimi ve Denge Egzersizleri
-
Walker, baston veya robotik cihazlarla yürüyüş yeniden eğitilir
-
Vestibüler sistem desteklenerek düşme riski azaltılır
5. Ayna Terapisi ve Sanal Gerçeklik Uygulamaları
-
Beyindeki motor korteksi yeniden aktive etmek için etkili nöroplastik uyarılar sağlar
-
Hangi Durumlarda İnme Rehabilitasyonu Sınırlı Uygulanır?
Bazı durumlarda rehabilitasyonun kapsamı veya şiddeti hastanın genel sağlık durumuna göre sınırlı olabilir:
-
İleri evrede Alzheimer ya da demans varlığı
-
Ağır kalp-damar hastalıkları
-
Bilinç kaybının uzun süre devam ettiği durumlar
-
Aktif enfeksiyonlar
-
Ciddi davranışsal veya psikiyatrik problemler
Bu gibi durumlarda fizyoterapi hedefleri daha çok bakım kalitesini artırmak, komplikasyonları önlemek ve hastaya konfor sağlamak üzerine kurgulanır.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. İnme sonrası fizyoterapiye ne zaman başlanmalıdır?
Mümkün olan en kısa sürede, genellikle hastanın tıbbi durumu stabilize olduktan sonra başlanmalıdır. Erken müdahale, iyileşme sürecini hızlandırır.
2. Rehabilitasyon süreci ne kadar sürer?
Bu süreç bireyseldir. Hafif inme geçiren kişiler birkaç haftada toparlanabilirken, daha ağır vakalarda aylar hatta yıllar sürebilir.
3. İnme tekrarlar mı?
Evet, inme geçiren bireylerde tekrar riski yüksektir. Bu nedenle yaşam tarzı değişiklikleri ve doktor kontrolleri büyük önem taşır.
4. Tam iyileşme mümkün mü?
Hasarın boyutuna ve rehabilitasyona verilen yanıta göre değişir. Bazı hastalar tamamen iyileşebilirken, bazıları kısmi fonksiyon kayıpları ile yaşamlarını sürdürür.
5. Evde fizyoterapi mümkün mü?
Evet. Özellikle yatağa bağımlı hastalarda evde fizyoterapi uygulamaları hem fonksiyonel kazanım hem de moral açısından faydalıdır.
