

CYRIAX KONSEPTİ (Ortopedik Manuel Terapi Yaklaşımı)
Cyriax Konsepti Nedir?
Cyriax Konsepti, İngiliz ortopedi uzmanı Dr. James Cyriax tarafından geliştirilmiş, ortopedik manuel tıbbın temellerini atan bir yaklaşımdır.
Bu konseptin ana hedefi, kas-iskelet sistemi ağrılarında doğru tanıyı koymak ve ardından doğrudan hedefe yönelik tedavi uygulamaktır.
Cyriax’a göre:
“Tedavinin başarısı, tanının doğruluğuna bağlıdır.”
Bu nedenle konsept, ayrıntılı klinik değerlendirme ve selektif doku germe testleri üzerine kuruludur.
Cyriax Konseptinin Temel Özellikleri
-
Selektif Doku Germe Testleri:
Hangi yapının (kas, bağ, kapsül, sinir) ağrıyı oluşturduğunu belirler. -
Detaylı Palpasyon:
Doku kalitesi, hassasiyet ve yapışıklıklar değerlendirilir. -
Spesifik Manuel Teknikler:
-
Derin Friksiyon Masajı (Deep Transverse Friction Massage)
-
Manuel Traksiyon ve Manipülasyon Teknikleri
-
Tıbbi Entegrasyon:
Cyriax, manuel terapinin yanında enjeksiyon, infiltrasyon veya medikal tedavilerle birlikte kullanılabileceğini savunmuştur.
Fizyolojik Etki Mekanizmaları
1. Doku İyileşmesini Uyarma (Friksiyon Etkisi):
-
Derin friksiyon masajı, dokuda mikrosirkülasyonu artırır, fibroblast aktivitesini uyarır ve kolajen liflerinin yeniden hizalanmasını sağlar.
Bu sayede kronik tendinopatilerde doku kalitesi artar.
2. Nörofizyolojik Etki:
-
Friksiyon sırasında oluşan mekanik uyarı, Gate Control Mekanizması üzerinden ağrıyı baskılar.
Ayrıca sinir uçları üzerindeki lokal gerginlik azalır, kas spazmı çözülür.
3. Mekanik Etki (Manipülasyon ve Traksiyon):
-
Eklem yüzeyleri arasındaki kısıtlılıklar açılır, kapsüler gerilim dengelenir, sinir sıkışmaları azalır.
Cyriax Yaklaşımının Gücü
-
Bu konseptin gücü, net ve sistematik tanı protokolü oluşturmasındadır.
Örneğin: -
Ağrı aktif hareketle artıyorsa kas kaynaklı,
-
Pasif hareketle artıyorsa eklem kapsül kaynaklı,
-
Her ikisinde de artıyorsa hem kas hem eklem etkilenmiştir.
-
Bu mantıkla terapist, doğrudan hedef yapıya müdahale eder.
Hangi Durumlarda Kullanılır?
-
Tendinit ve tendinopati
-
Ligament yaralanmaları
-
Kas strain ve yumuşak doku yapışıklıkları
-
Omuz impingement sendromu
-
Dirsek, diz ve ayak bileği ağrıları
Uygulama Örneği
-
Lateral epikondilit (tenisçi dirseği): Dirsek ekstansör tendonlarına derin friksiyon + traksiyon manipülasyonu uygulanır. Amaç, tendon liflerinin yeniden hizalanmasını sağlamak ve lokal dolaşımı artırmaktır.
Sonuç
-
Cyriax Konsepti, manuel terapinin en tanısal yaklaşımıdır.
-
Kas-iskelet sistemi ağrılarında hangi yapının problemli olduğunu belirleyerek, doğru tedaviyi doğru dokuya uygular.
-
Hem ağrıyı azaltır hem de dokunun doğal iyileşmesini hızlandırır.
